De Afrikaanse olifant is het grootste landdier op aarde en een van de gevaarlijkste dieren van Afrika. Niet voor niks dus dat de olifant een van de “Big Five” redenen is waarom mensen op safari gaan.
Tijdens een vakantie naar Oeganda zal je ook ongetwijfeld olifanten gaan tegenkomen. Je vindt hier twee soorten: de savanne olifant en de bosolifant. Je vindt ze in vrijwel alle nationale parken in Oeganda, behalve in Lake Mburo National park. De meeste olifanten bevinden zich in Kidepo Valley National Park en Queen Elizabeth National park.
Olifanten in Oeganda
Olifanten worden helaas door de illegale handel in ivoor nog steeds bedreigd door stropers. Gelukkig worden er veel maatregelen genomen om de olifanten zoveel mogelijk te beschermen. Zo ook in Oeganda. Door beschermingsmaatregelen is het aantal olifanten flink gestegen sinds de jaren 80. Momenteel zijn er ruim 5000 olifanten in Oeganda, terwijl dit aantal in de jaren 80 geschat werd op slechts 600.
In deze blog lees je 10 interessante weetjes over de Afrikaanse olifant.
1. Grote oren om af te koelen
Iedereen weet wel dat olifanten enorme flappers van oren hebben. Wie kent de film Dombo over het vliegende olifantje met die enorme oren niet? In het echt kan een olifant natuurlijk niet met zijn oren vliegen. Die geweldige grote oren worden voor heel iets anders gebruikt. Allereerst natuurlijk om te horen, maar daarnaast hebben ze nog een andere belangrijke functie: afkoelen. In de oren van olifanten zitten namelijk enorm veel bloedvaatjes. Als de olifant het te warm krijgt klappert hij met zijn oren. Hierdoor koelt het bloed via al die bloedvaatjes af en wordt de rest van het lichaam gekoeld. Wel zo prettig in die Afrikaanse hitte!
De savanne olifant heeft de grootste flappers. Logisch eigenlijk, want deze leeft in gebieden met de minste beschutting en heeft dus meer last van de warmte. Vandaar dat de bosolifant, die in meer beschutte gebieden leeft, kleinere oren heeft.
2. Waarschuwen met klapperende oren
Een derde belangrijke functie van die grote oren is: het kunnen afgeven van een waarschuwingssignaal. Als een olifant zich bedreigd voelt, zal hij met luid trompetgeschal en klapperende oren op het gevaar afgaan. Dit is een serieuze dreiging en je kunt dan beter maar zo snel mogelijk wegwezen!
3. Gespierde slurf
Het meest opvallende kenmerk van de olifant is waarschijnlijk zijn slurf. De slurf is eigenlijk een vergroeiing van de neus en bovenlip. Het is het belangrijkste lichaamsdeel van de olifant. Door ruim 148.000 spieren (!) is dit ‘instrument’ zeer beweeglijk en goed voor allerlei functies, zoals ruiken, communiceren, tillen, drinken, vechten, voelen en zelfs douchen. De slurf kan tot wel 2 meter lang worden!
Lees ook: De ingenieuze slurf van de olifant.
4. Sociaal leven in een kudde
Olifanten zijn hele sociale dieren. Met name de vrouwelijke olifanten. De vrouwtjes leven in kuddes met hun jongen tot ongeveer 12 jaar. De groep bestaat meestal uit maximaal enkele tientallen olifanten en staat onder leiding van het oudste en meest wijze vrouwtje. Dit vrouwtje wordt een matriarch genoemd.
De bullen (jonge mannetjes) leven meestal alleen of tijdelijk in een klein groepje met andere bullen. Zij bezoeken geregeld een vrouwtjes kudde. Dat is natuurlijk nodig, omdat de vrouwtjes zich anders niet zouden voortplanten. Als er mannetjes geboren worden, blijven deze in de kudde tot ze volwassen zijn. Dit is op een leeftijd van ongeveer 12 jaar. Het is dan tijd om de groep te verlaten.
5. Telepathisch communiceren
Olifanten kunnen op een hele bijzondere manier met elkaar communiceren. Namelijk door middel van telepathie. Dit houdt in dat ze met gedachtegolven informatie met elkaar kunnen uitwisselen. De geluidsgolven worden waarschijnlijk geproduceerd door voorhoofdvibraties.
Ze kunnen zo tot een afstand van wel 4 kilometer met elkaar ‘praten’. Zo kunnen olifanten die ver van elkaar verwijderd zijn elkaar informeren als er gevaar dreigt.
6. Geweldig geheugen
Het is bekend dat olifanten een zeer goed geheugen hebben. Ze kunnen zich allerlei gebeurtenissen uit het verleden herinneren, zoals de locatie van een waterplaats die ze jaren daarvoor in een droogteperiode gevonden hebben. Bovendien herkennen ze al hun kuddegenoten en weten ze goed wie vriend of vijand is als ze een oude bekende weer tegenkomen.
7. Bijzondere dikke huid
Een ander opvallend kenmerk van de Afrikaanse olifant is zijn rimpelige dikke huid. De huid kan op sommige plaatsen wel meer dan 3 cm dik worden. Afrikaanse olifanten hebben meer rimpels dan Aziatische olifanten. Die rimpels zorgen ervoor dat olifanten hun warmte verliezen. Na een bad blijft hier namelijk modder en water in achter wat voor verkoeling zorgt.
8. Rouwen om de doden
Olifanten zijn gevoelige dieren en hebben een hechte band met hun soortgenoten in de kudde. Als een olifant uit de groep overlijdt, rouwen ze om het verlies. Dit uiten ze door bij het lichaam te blijven staan en regelmatig terug te keren naar de plek waar de soortgenoot overleed. In het filmpje hieronder zie je een groep Afrikaanse olifanten die rouwen om het lichaam van een soortgenoot in Botswana.
9. Bang voor mieren
Olifanten zijn bang voor mieren. Echt? Ja echt! Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat Afrikaanse olifanten bomen vermijden waar mieren op zitten. Mieren kunnen venijnig bijten en olifanten weten uit ervaring dat mieren (als ze de kans krijgen) in hun slurf kruipen. Een boom bedekt met mieren laten ze dus liever met rust! Mieren fungeren daarmee als beschermers van bepaalde boomsoorten van de savanne. Zonder deze mieren zouden olifanten de bomen flink beschadigen.
10. Zeer goed reukvermogen
Afrikaanse olifanten hebben een extreem goed reukvermogen. Uit onderzoek blijkt dat olifanten bijna 2000 reuk-receptor genen hebben. Dit is twee keer meer reuk-receptor genen dan de hond bezit. En dat terwijl de hond bekend staat om zijn zeer goede reukvermogen!
Waarom olifanten zoveel reuk-receptor genen hebben is nog niet helemaal duidelijk. Een mogelijke reden is om te zorgen dat olifanten goed in hun leefomgeving kunnen gedijen.
Olifanten beschermen: boek een vakantie naar Oeganda
Olifanten zijn bijzondere dieren. Spijtig genoeg vormen de stroperij en de illegale handel in ivoor nog steeds een bedreiging voor alle olifanten. Door een vakantie naar Oeganda te boeken en een of meerdere van de mooie nationale parken te bezoeken, help je mee aan de bescherming van de olifant. Een deel van de opbrengsten wordt namelijk gebuikt voor projecten om de dieren beschermen.
Boek een georganiseerde groepsrondreis naar Oeganda bij Koningaap of Sawadee. Voor een individuele reis kun je terecht bij Tenzing Travel.
Vrienden van de olifant
Ook vanuit Nederland kun je een bijdrage leveren aan de bescherming van de olifant. Zo kun je bijvoorbeeld een weesolifantje adopteren bij vrienden van de olifant. Een non-profit organisatie die zich inzet voor de bescherming van wilde olifanten. Uiteraard kun je ook gewoon donateur worden.
Laat een reactie achter